İnsanın kendini tanıması ve kendinden yola çıkarak varlık âlemini anlamlandırması insan oluşunun bir gereğidir. İnsan kayıptır ve kendini bulmaktan mesuldür. Kendini bulan insan öz yurdunun hasretini duymaya başlar. Elinde asasıyla "Gezdim Urum ile Şam'ı/ Yukarı illeri kamu/ Çok aradım bulamadım/ Şöyle garip bencileyin" diyen Koca Yunus, işte bu hasretin oduyla yanmıştır. Bu arayışta âşık hem yorulur hem yoğrulur.
Hayatta esas olan tekâmüldür. İnsanın tekâmülü ise ibret ve öğüt alması ...