Hicrî ikinci asrın başlarından itibaren İslâm dünyasında etkisini yoğunlaştırmaya başlayan fikrî bunalım, kelâm-ı ilâhî ve dolayısıyla ilm-i ilâhî konularında kamplaşmalara yol açmış; hadis ehli olan ulemâ, Mutezile kelâm ekolüyle fikrî ve itikadî çatışmalara girmiştir. Tarihte "Mihne" dönemi olarak anılan ve Abbasî hilâfetinin desteğinde hadis ehline yönelik tam bir sorgulama ve takibe dönüşen hadise, sonunda hadis ulemâsının itibarlarının iadesiyle neticelenmiştir.
İmam-ı Buhârî´nin bu es ...